Μία συγκινητική επίσκεψη στην Κεπέκκλησα Κερασούντας Πόντου - από την Γιάννα Κιζιρίδου

Είναι συγκλονιστικό είναι συγκινητικό είναι όμορφο να πατάς τα χώματα που πριν από 120 χρόνια γεννήθηκαν και ζούσαν η γιαγιά και ο παππούς σου.

Η γιαγιά Κυριακή του  Σπυρίδωνος Ταυρίδη (1890-1980) μαζί με τον παππού Παναγιώτη του Αναστασίου Κυζιρίδη (1885-1973) έφυγαν το 1910 από την Κεπέκλησα της Τρίπολης του Πόντου και πέρασαν απέναντι στη Γιάλτα της Ρωσίας 

Τους έζησα και τους δύο. Κάθε μέρα μετά το σχολείο θα ερχόμουν πρώτα στο σπίτι της γιαγιάς και του παππού και μετά θα πήγαινα στο δικό μου... ""έρθεν το ζαρωμένον ""...έλεγε μόλις με έβλεπε η γιαγιά καθότι εγώ μικρή και πολύ αδύνατη.

Ήταν σκληρή, δυναμική, σοφή, έξυπνη  η γιαγιά  Κερεκή... μάλαμα και γλυκός ο παππούς Παναγιώτης.

Έλεγε.... έλεγε...  πολλά  έλεγε η γιαγιά η Κερεκή για αυτά τα μέρη αλλά όπως  γίνεται συνήθως σχεδόν τίποτα δεν συγκρατήσαμε ο χρόνος παρελθόν και εμείς μικρά παιδιά κοιτούσαμε ως συνήθως το μέλλον.

Τα μπόλια όμως τα ριξε η γιαγιά κι ας μη το καταλαβαίναμε τότες...

Ετσι είναι αυτά φωλιάζουν μέσα μας και έρχονται οι στιγμές,  οι μέρες, ο χρόνος που κατακλύζουν τις σκέψεις μας ,το μυαλό μας, την καρδιά μας και τότε βιώνουμε πρωτόγνωρα πράγματα.

Κοιτώ τον τοίχο στο σαλόνι μου, δίπλα από τον πίνακα "Ο ΠΥΡΙΧΕΙΟΣ " του σπουδαίου ζωγράφου Βάλια Σεμερτζίδη, τη φωτογραφία κειμήλιο με την εκκλησία της Παναγίας. ""Παναγία εκκλησία Κεπέκλησα "" γράφει στην πίσω πλευρά η φωτογραφία με την πολύ παλιά κορνίζα της.

Αυτήν πήρα μαζί μου και ταξίδεψα στον μακρινό Πόντο της καρδιάς μου.

Λοξοδρόμησα εγώ μονάχη μου από τους υπόλοιπους συνταξιδιώτες για να φτάσω στο  χωριό παππού και της γιαγιάς μου.

Με παρέα τον οδηγο Διογένη-Faxrettin Erdogan 

ξεκινήσαμε πρωί ,  κάναμε μία σύντομη επίσκεψη στο φημισμένο Φροντιστήριο Τραπεζούντος, εκεί  όπου φοίτησε ο σπουδαίος θεατρικός συγγραφέας Δημήτρης Ψαθάς και μας το περιγράφει στο σπουδαίο του βιβλίο "" Η γη του Πόντου""

Ξεφυλλίζει το μυαλό η σκέψη μου  τις σελίδες όπου ο Ψαθάς περιγράφει τα παιδικά του χρόνια και την φοίτηση του  στο Φροντιστήριο Τραπεζούντος .

Έρχεται δεύτερο το Φροντιστήριο Τραπεζούντος μετά την 

Μεγάλη του γένους σχολή στην Πόλη.

Άλλη μία σύντομη επισκεψη στα Πλάτανα έξω από την Τραπεζούντα.  Ενα μικρό Πήλιο , πανέμορφος διατηρητέος οικισμός τα Πλάτανα με ελληνικό σχολείο και με την εκκλησία του αρχάγγελου Μιχαήλ. Πνιγμένος στο πράσινο με πλατάνια και πανέμορφα παραδοσιακά ελληνικά σπίτια.

Πίνουμε τσάι μαζί με την τουρκάλα που διατηρεί το καφενείο στην αυλή της εκκλησίας και που  σήμερα λειτουργεί ως καλοδιατηρημένο μουσείο και σφίγγουμε τα χέρια μας για τη φιλία των λαών που δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν, για τη φιλία και την αλληλεγγύη ,για την ειρήνη 

που αγωνίζεται κάθε μέρα ο απλός άνθρωπος και δυστυχώς καταφέρνουν οι  κάθε λογής πολεμοκάπηλοι να σκορπούν το θάνατο, πόλεις να γκρεμίζονται,  μωρά παιδιά να κλαίνε στα χαλάσματα και από το κλάμα τους να βγαίνει ένα αναπάντητο ΓΙΑΤΙ ?? 

Αφήνουμε τα ωραία Πλάτανα

και συνεχίζουμε για την ιστορική Τριπολη του Πόντου  το αυτοκρατορικό θέρετρο των Κομνηνών.

Η Μαύρη θάλασσα δίπλα μας χιλιοτραγουδισμένη, πόσες ιστορίες έχει και μας διηγείται χιλιάδες χρόνια τώρα , πόσα γεγονότα, πόσα κύματα  άλλοτε μανιασμένα και άγρια κι άλλοτε γαλήνια ,  μα σήμερα είναι γαλάζια ήρεμη με τον ήλιο να λούζει το μεγαλείο της!

Στην Κεπέκκλησα

Φτάνουμε στην κοιλάδα του ποταμού Γιαγλίντερε, με τον ποταμό  δεξιά μας και αριστερά βουνά.

Συναντάμε πέτρινα τοξοτά γεφύρια , πυκνή η βλάστηση γύρω μας παραμυθένια.

Στα αριστερά μας πανω στο δρόμο δύο πολύ παλιά ποντιακά σπίτια,  εγκαταλελειμμένα. Μπαίνοντας μέσα προσπαθώ να τα φανταστώ καθαρά, νοικοκυρεμένα, ντυμένα με στρωσίδια, στολισμένα με δαντέλες , παιδιά να παίζουν και τις  γυναίκες και τις καλομάνες να μαγειρεύουν "" σο παρακαμίν και να εφτάνε τα πισία "".

Είναι όμως έρημα σκοτεινά άδεια από ανθρώπους και γέλια παιδιών , πληγωμένα , μου προκαλούν θλίψη και μόνο η καταπράσινη φύση που μου γνέφει έξω από τα παράθυρα που ""επέμναν  ακράνοιχτα "" μου φέρνει στο νου τους στίχους του Χρήστου Αντωνιάδη  και το πανέμορφο ποίημα του Γιώργου Σεφέρη για τα σπίτια που  πεισματώνουν..... :

.....τα σπίτια που είχα μου τα πήραν.

Ετυχε να' ναι τα χρόνια δίσεχτα, 

πόλεμοι χαλασμόι 

ξενιτεμοί....

Ξέρεις τα σπίτια πεισματώνουν εύκολα σαν τα γυμνώσεις....

  Ο Διογένης/Faxrettin από απέναντι ανεβασμένος πάνω στο γεφύρι με καλεί να φύγουμε. Συνεχίζουμε τη διαδρομή με την οργιώδη βλάστηση γύρω μας και τον ποταμό δίπλα μας και φτάνουμε στην Κεπέκλησα.   Μπαίνουμε στο χωριό και μεταφερόμαστε στο 1920 , οι πρώτες εικόνες είναι  γυναίκες στα καλαμπόκια και στα μαύρα λάχανα, ξηραντήρια , η βρύση του χωριού να τρέχει δροσερό ευλογημένο νερό και μαζί να τρέχουν οι στίχοι του Χρήστου Αντωνιάδη και η φωνή του Αχιλλέα Βασιλειάδη...νέροπον ας έπινα ....έσκυψα κι εγώ να πιώ νερό εκεί που δροσιζόταν η γιαγιά εκεί που έπλενε τα "λώματα " εκεί που ένιπτε το καθαρό όμορφο νεανικό της πρόσωπο.

Πέτρινα παλιά τα σπίτια του χωριού πνιγμένα στις φουντουκιές και στις μηλιές.

  Ο Fahrettin/Διογένης χτυπάει την πόρτα του σπιτιού της άλλης φωτογραφίας που πήρα μαζί μου. Ειναι το σπίτι του Γιώργου Τριανταφυλλίδη,  το σπίτι το βρήκε η κόρη του η 90χρονη σήμερα Παρθένα Τριανταφυλλίδου Καρακασίδου όταν επισκέφθηκε η ίδια το 1990 την Κεπέκλησα.  Από το σπίτι κυριολεκτικά ξεχύνονται έξω όλοι, λες και με περίμεναν λες και ήξεραν ότι θα ρθω ...με ξαφνιαζει η θερμή υποδοχή τους... αγκαλιές φιλιά... η  80χρονη "γραία " μ αγκαλιάζει με κοιτάζει στα μάτια και συνεχώς κουνάει το κεφάλι της ό,τι δεν μπορεί να πει με λόγια μου το λέει με τα μάτια της..  τι λόγια να γράψω εδώ ,τι συναισθήματα να περιγράψω βλέποντας αυτή τη γιαγιά να μου μιλάει με τη γλώσσα της ψυχής!!

Τους δείχνω τη φωτογραφία της εκκλησίας την φωτογραφία την έχω βγάλει σε αντίγραφα και τους τα μοιράζω, εντυπωσιασμένοι κοιτάνε και ξανακοιτάνε την εκκλησία της φωτογραφίας με την εκκλησία ερείπιο που στέκει μπροστά μας.

Κοιτάνε και τις άλλες φωτογραφίες του 1990 και αναγνωρίζουν κάποια πρόσωπα που σήμερα δεν ζουν. Μαζεύονται κάτω από το κιόσκι κι έρχονται γλυκά και καφέδες .

Απομακρύνομαι εγω απ' την παρέα τους και πηγαίνω απέναντι στην εκκλησία μισογκρεμισμένο ερείπιο πνιγμένη στον κισσό και στα βάτα , μια ζούγκλα έχει γίνει, δεν είναι καθόλου εύκολο να περπατήσεις είτε μέσα είτε  γύρω-γύρω απ έξω.

Η φύση έχει αντιδράσει,  μαζί με την ιερότητα του χώρου και έχει πεισμώσει με υπερβολικό τρόπο μέσα και έξω από την εκκλησία.

 Προχωρώ και με μεγάλη προσπάθεια καταφέρνω να φτάσω στο ιερό της εκκλησίας. Νιώθω τη γιαγιά Κερεκή δίπλα μου κι έρχονται μπροστά μου εικόνες που έζησα από μικρή από τη θεοσεβούμενη γιαγιά μου με προσευχές και  παρακλήσεις ""σην Παναΐαν... να θέλει να εφτάει  και τα μετάνοιας ..."" και η ηλικία της να μην της το επιτρέπει. Να προσεύχεται για την ψυχή του μεγάλου της γιού Θεόφιλου Κυζιριδη (1915-1941)που σκοτώθηκε στον πόλεμο του 1940 στην Αλβανία. 

Τη λάτρευε την Παναγία η γιαγιά και με το φορητό ραδιόφωνο επάνω στα πόδια της και 

μισοξαπλωμένη στο κρεβάτι της να ακούει κάθε Κυριακή την λειτουργία και συνεχώς να σταυροκοπιέται... και τώρα εγώ....  "" η  γκιαούρισα "" ...βρίσκομαι τώρα στην εκκλησία της  Κεπέκλησας  και νιώθω τόσο έντονη την παρουσία της δίπλα μου και νιώθω όλες τις ψυχές των συγγενών μου που λες κι ήρθαν να μ ανταμώσουν.

   Βγαίνω από την εκκλησία και πλησιάζω τους ""συγχωριανους "" μου που κοιτάνε ακόμα τις φωτογραφίες εντυπωσιασμένοι, με ρωτάνε πολλά , θέλουν να μάθουν για όλους για τη γιαγιά τον παππού...

Πλησιάζει η ώρα για επιστροφή στη Τραπεζούντα, η υποδοχή τους, η αγάπη τους, το χαμόγελο τους, η αγκαλιά τους, τα τόσα πισωγυρίσματα του αποχαιρετισμού ξανά και ξανά να με χαιρετάνε δεν θα σβήσουν ποτέ απ τη σκέψη μου και τη καρδιά μου.

Έχει αρχίσει και σουρουπώνει, η επιστροφή είναι σιωπηλή, μελαγχολική,  δίπλα μας η Μαύρη θάλασσα γκρίζα και φουρτουνιασμένη σαν τις δυνατές στιγμές που έζησα και ξανάρχονται στο νου μου.

Το ταξίδι που έζησε η ψυχή μου ήταν ένα δώρο ζωής ....Οι ρίζες μου!!!

Οπωσδήποτε θα επιστρέψω ξανά στα μέρη μας....

Πεύκη  21/9/2024

Γιαννούλα Σπυρίδωνος Κυζιρίδου