Τραπεζούς

Η περιοχή της Σάντας είχε 7 ελληνικά χωριά χτισμένα πάνω στις βουνοπλαγιές. Ιδρύθηκε το 1540 από τους κατοίκους Πλατάνων και Τόνγιας.
Θρυλική υπήρξε η αντίστασή των κατοίκων της Σάντας εναντίον των Τούρκων κατακτητών. Ακόμα και οι γυναίκες οπλοφορούσαν για ν' αντιμετωπίζουν τους Τούρκους.

ΟΙ ΕΠΤΑ ΕΝΟΡΙΕΣ ΤΗΣ ΣΑΝΤΑΣ

*Πιστοφάντων (Piştovlu): 400 σπίτια.Εκκλησίες:Αγία Κυριακή, Άγιος Παντελεήμων,Άγιος Χριστόφορος,ένα σχολείο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και μια πηγή του Χριστοφόρου. Ετυμολογία:πιστόφ«πυροβόλο όπλο» + -άντων:τοπονυμικό επίθημα στα ελληνικά.
* Zουρνατζάντων (Zurnacili): 120 σπίτια,εκκλησίες:Άγιος Γεώργιος, Άγιος Κωνσταντίνος,Αγία Κυριακή, ένα σχολείο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Ετυμολογία Zουρνατζής «zουρνά - ένα όργανο-φορέας καλάμων» + άντων.
* Τσακαλάντων (Çakallı): 53σπίτια, εκκλησίες: Zωοδόχου πηγής και Άγιος Γεώργιος, ένα σχολείο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Ετυμολογία τσακάλ «τσακάλι» + άντων.
* Ισχανάντων (İşhanlı): 150 σπίτια. εκκλησίες: Αγία Κυριακή, Άγιος Γεώργιος. δημοτικά σχολεία 2 (ένα από τα οποία θηλέων). Ετυμολογία Ishan «πρίγκηπας στα αρμένικα» + άντων.
* Kοζλαράντων: 60 σπίτια . Εκκλησίες: Αποστόλου Πέτρου,Αποστόλου Παύλου, και ένα σχολείο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης.
* Πίνετάντων (Binatlı): 30 σπίτια . εκκλησίες:Πρόφητη Ηλία και Αγίου Γεωργίου και ένα σχολείο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης.
* Τερζάντων (Terzili):200 σπίτια. Εκκλησίες Άγιος Θεόδωρος και Μεταμορφώσεως. Ετυμολογία Tερζής«ράφτης στα Τούρκικά» + άντων.

Ο ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ 

Οι περισσότεροι κάτοικοι της Σάντας είναι χριστιανοί(51%) ή κρυπτοχριστιανοί (49%). Μετά από 1857 με το hatti- Humayun και οι κρυπτοχριστιανοι γίνονται πλέον φανερά χριστιανοι.Οι περισσότεροι Έλληνες του Πόντου αναγκάζονται να αφήσουν τα σπίτια τους και να βρούν άλλο τόπο για να ζήσουν κατά τη διάρκεια του ρωσοτουρκικού πολέμου 1877-78. Οι περισσότεροι από τους πολίτες της Σάντας κινούνται προς τη Δημοκρατία της Γεωργίας, την Αρμενία και το νότιο μέρος της Ρωσίας. 

ΤΟ ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ ΤΗΣ ΣΑΝΤΑΣ 

Κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου οι Έλληνες της Σάντας προσπάθησαν να οργανώσουν την οπλισμένη αντίσταση ενάντια στον τουρκικό στρατό. Οι ζώνες ανταρτών του Πόντου είχαν εμφανιστεί στα βουνά της Σάντας από το 1916 υπό την ηγεσία του Καπετάν Στυλιανού Koσμίδη και αντιστάθηκαν επιτυχώς στην τουρκική επίθεση στις 6 Σεπτεμβρίου 1921. Μετά από την ανταλλαγή πληθυσμών εγκαταστάθηκαν στη Μακεδονία και τη Θράκη. Η πόλη Nέα Σάντα ιδρύθηκε από τους Σανταίους στο νομαρχιακό διαμέρισμα του Κιλκίς στην κεντρική Μακεδονία.                             
 Πολατίδης Βασίλειος 
                                                                      
 ΠΗΓΗ:kotsari.com

Aυτό το άρθρο προέρχεται από το blog Πατρίδα μας είναι ο Πόντος...: ατρίδα μας είναι ο Πόντος...: ΣΑΝΤΑΠ http://pontos-patridamou.blogspot.com/2011/10/blog-post_9056.html#ixzz3l9JHOV5X 
ατρίδα νας είναι ο πόντος