Με ιδιαίτερη συγκίνηση το Δ.Σ. της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών πληροφορήθηκε την απόφαση του Δήμου Δράμας για ονοματοδοσία οδού της πόλης με το όνομα του «Διαμαντή Λαζαρίδη», εκλεκτού μέλους μας, άξιου τέκνου του Πόντου.
Ο Διαμαντής Λαζαρίδης γεννήθηκε στο Σιδηρόνερο το 1928, έμαθε τα πρώτα γράμματα στο δημοτικό σχολείο του χωριού του, στη συνέχεια φοίτησε στο Γυμνάσιο Δράμας και σπούδασε στην Παιδαγωγική Ακαδημία Θεσσαλονίκης. Ως δάσκαλος δίδαξε στα σχολεία των χωριών Περιστεριά, Καλλίφυτο και Παρανέστι του νομού Δράμας και αργότερα στην πόλη της Δράμας και στην Θεσσαλονίκη. Θέλοντας να επεκτείνει τις σπουδές του φοίτησε στο Μαράσλειο Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης και στην Πάντειο Ανώτατη Σχολή Πολιτικών Επιστημών. Με εξετάσεις απόκτησε το βαθμό του Γενικού Επιθεωρητού Α'/βάθμιας Εκπαίδευσης και άσκησε τα καθήκοντά του με επιτυχία πρώτα στην περιοχή Γιαννιτσών και έπειτα στο νομό Αττικής (Ηλιούπολη και Κηφισιά), ενώ για λίγα χρόνια αποσπάστηκε στην Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου Παιδείας. Συνταξιοδοτήθηκε το 1983 με 34 χρόνια υπηρεσίας. Σε όλη τη σταδιοδρομία του διακρίθηκε για τη φιλομάθεια, την αγάπη προς τους μαθητές και γενικά τους νέους, τη συναδελφικότητα και τις συνεχείς προσπάθειές του για εποικοδομητική συνεργασία, όπου κι αν εργάστηκε ή έδρασε.
Στην Επιτροπή Ποντιακών Μελετών έγινε μέλος το 1985. Ο τότε πρόεδρός της, διακεκριμένος βυζαντινολόγος Οδυσσέας Λαμψίδης, αντιλήφθηκε τα ενδιαφέροντά του για την ιστορία και τον πολιτισμό των προγόνων μας και τού ανέθεσε ν' ασχοληθεί -λόγω ειδικότητας- με την εκπαίδευση των Ελλήνων στον Πόντο. Πράγματι, μετά από πολύχρονη έρευνα σε αρχεία, βιβλιοθήκες και πρωτογενείς πηγές, εξέδωσε το βιβλίο του με τίτλο «Στατιστικοί πίνακες της εκπαιδεύσεως των Ελλήνων στον Πόντο, 1821-1922», που εκδόθηκε ως Παράρτημα 16, του «Αρχείου Πόντου» (Αθήνα 1988).
Σύντομα οι διοικητικές ικανότητες του Διαμαντή Λαζαρίδη τον ανέδειξαν μέλος του Δ.Σ. της Ε.Π.Μ., όπου ανέλαβε καθήκοντα Γενικού Εφόρου και αργότερα Αντιπροέδρου, συμπαραστάτη στο έργο τού εν συνεχεία προέδρου της Ε.Π.Μ., Δημητρίου Τομπαΐδη, γλωσσολόγου καθηγητή του Α.Π.Θ. Η μακροχρόνια προσφορά του σε όλους τους τομείς δράσης του ιδρύματός μας υπήρξε ανεκτίμητη. Ειδικότερα αξίζει να αναφέρουμε τη συμβολή του στη δημιουργία και λειτουργία του Μουσείου Ποντιακού Ελληνισμού και της Βιβλιοθήκης, στην οργάνωση και εκσυγχρονισμό των νέων γραφείων στο νεόδμητο πολυώροφο κτίριό μας στη Νέα Σμύρνη, στη διάδοση του περιοδικού συγγράμματος «Αρχείον Πόντου» και των άλλων εκδόσεών μας, στην εξεύρεση πόρων για την εν γένει δράση της Ε.Π.Μ., κ.ά. Παράλληλα, η καθημερινή πολύωρη παρουσία του στην Ε.Π.Μ., οι άριστες σχέσεις του με τους συναδέλφους του στη διοίκηση, καθώς και με όλους τους συνεργάτες της Επιτροπής, συνέβαλαν καθοριστικά στην προαγωγή του έργου της.
Ο Διαμαντής Λαζαρίδης, δυναμικός, πρόθυμος, δημιουργικός και πάντα ακούραστος αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση. Η ποντιακή οικογένεια έγινε φτωχότερη με την ξαφνική απώλειά του.
Το ενδιαφέρον του Διαμαντή Λαζαρίδη για την ιστορία και τον πολιτισμό της πατρίδας μας, όπως και της πατρίδας των προγόνων μας, του Πόντου, τον οδήγησαν στη συγγραφή πλήθους άρθρων και ομιλιών.
Στο συγγραφικό έργο του συγκαταλέγονται:
Α. Βιβλία
1) Προσπάθεια οργανώσεως της Παιδείας (1821-1833): από την ιστορίαν της εκπαιδεύσεως, Αθήνα 1973.
2) Στατιστικοί πίνακες της εκπαιδεύσεως των Ελλήνων στον Πόντο, 1821-1922, «Αρχείον Πόντου», Παράρτημα 16, Αθήνα 1988.
Β. Άρθρα στο «Αρχείον Πόντου»
1) «Ο οπλαρχηγός Σάββας Ι. Παπαδόπουλος (Χάτζικας Τάραλης). Ανέκδοτο έγγραφο για τη ζωή και το έργου του», τόμος 45 (1994), σσ. 66-78.
2) «Τα δημοσιεύματα του περιοδικού "Ξενοφάνης" για τον Πόντο», τόμ. 48 (1998-1999), σελ. 314-342.
3) «Η μονή και το Ιεροδιδασκαλείο Πρασάρεως του Πόντου: Από ανέκδοτα έγγραφα του Αρχείου του Μικρασιατικού Συλλόγου "Ανατολή"», τόμος 49 (2002), σσ. 154-202)
4) «Άνθιμος Α. Παπαδόπουλος (1878-1962): Σύντομη βιογραφία», τόμος 50 (2003-2004), σσ. 13-18.
Γ. Άλλα δημοσιεύματα:
1) «Η ελληνική παιδεία στον Πόντο» Εγκυκλοπαίδεια του ποντιακού ελληνισμού. Ο Πόντος, ιστορία, λαογραφία και πολιτισμός, τ. 2, Θεσσαλονίκη: Μαλλιάρης-Παιδεία Α.Ε., 1991, σσ. 628-642.
2) «Τα μεταλλεία της Χαλδείας. Τα προνόμια και η ευημερία τους διέσωσαν τον κατατρεγμένο ελληνισμό έως τον 19ο αιώνα», Ο Ελληνισμός της Μαύρης Θάλασσας, τόμ. Α': Ιστορικός Πόντος, Ένθετο «Επτά Ημέρες» της Καθημερινής, 1996, σσ. 35-38.
3) «Θρησκευτικός βίος», Ο Πόντος των Ελλήνων, εκδ. Έφεσος 2003, σσ. 85-118.
4) «Η οργάνωση και λειτουργία των σχολείων του Πόντου από τα μέσα του 19ου αιώνα μέχρι την Έξοδο», Ο ποντιακός ελληνισμός και η παιδεία του. Παρελθόν, παρόν και μέλλον. Πρακτικά 4ου Επιστημονικού Συνεδρίου του Πανελλήνιου Συνδέσμου Ελλήνων Εκπαιδευτικών, Θεσσαλονίκη 8,9,10 Δεκεμβρίου 2006, Εκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη Α.Ε., 2007, σσ. 85-95.
5) «Το Ιασώνιο ακρωτήριο και η εκκλησία της Παναγίας», εφημ. Εύξεινος Πόντος, φύλ. 184 (Μάιος 2012), σ. 4.
Το Δ.Σ. της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών, εκφράζοντας την ικανοποίησή του για την αναγνώριση της προσφοράς του Διαμαντή Λαζαρίδη στα γράμματα και στην πατρίδα, απέστειλε συγχαρητήρια επιστολή στον Δήμαρχο κ. Χριστόδουλο Μαμσάκο για την πρωτοβουλία του Δήμου να τον τιμήσει δίνοντας το όνομά του σε οδό της πόλης.
Δεκέμβριος 2019
